23 czerwca w 75. rocznicę śmierci księdza Aleksandra Brzezińskiego w Muzeum odbył się wykład „Ksiądz Aleksander Brzeziński – budowniczy, społecznik, wydawca”, który wygłosiła Anna Piestrzeniewicz. Uczestnicy spotkania mogli również zobaczyć maleńką wystawę, na której były zaprezentowane wydawnictwa Zakładów Drukarskich Ziemi Sieradzkiej oraz rodzinne pamiątki przyniesione przez p. Władysława Czapskiego, wnuka siostry księdza Aleksandra Brzezińskiego.

 


Aleksander Brzeziński przyszedł na świat 12 marca 1878 r. w rodzinnym majątku w Dzierlinie koło Sieradza. Jego rodzicami byli Antoni i Maria z Kobyłeckich. Początkowo nauki młody Aleksander pobierał w domu. Kolejnym etapem edukacji było czteroklasowe progimnazjum w Sieradzu. Po jego ukończeniu rozpoczął studia w seminarium duchownym we Włocławku, które ukończył w 1902 r. Pracę duszpasterską rozpoczął na parafii w Rozprzy. Następną placówką, którą mu powierzono była parafia Tuszyn, był też wikarym w Liskowie, administratorem parafii w Kokaninie oraz rektorem w Koninie. W 1908 r. został przeniesiony do Sieradza, gdzie otrzymał funkcję rektora kościoła podominikańskiego. Jednocześnie pełnił funkcje kapelana w szpitalu i więzieniu oraz prefekta szkół. Klasztor jak i kościół wymagał gruntownego remontu. Dachy zaczęły przeciekać, mury pękać, a jego wnętrze było w znacznym stopniu zdewastowane. Opłakany stan budynków nie załamał jednak księdza Brzezińskiego, spowodował tylko wyzwolenie energii, zakasanie rękawów i wzięcie się do żmudnej roboty. Z ogromnym samozaparciem, pokonując liczne problemy, borykając się ciągle z różnym zakazami władz carskich zabrał się do remontu świątyni. Naprawił dach i ściany, osuszył zawilgocone mury, wymienił stropy, doprowadził system kanalizacyjny i rynnowy. W 1910 r. z okazji rocznicy wielkiej bitwy pod Grunwaldem ściany Kościoła św. Stanisława w prezbiterium i na łuku tęczy zostały pokryte malowidłami o treści patriotyczno – historycznej, które zostały wykonane przez sprowadzonych z Warszawy artystów Borzyma i Porębskiego. Większość prac remontowych w klasztorze ksiądz Aleksander sfinansował z prywatnych środków, głównie ze funduszy pozyskanych ze spadku po swojej ciotce Izabeli Sztajn z domu Racięckiej.

W ciągu dwóch lat 1908-1910 klasztor został odbudowany i stał się ośrodkiem ożywionego kultu religijnego oraz miejscem spotkań i kontaktów niepodległościowych. W 1916 r. z inicjatywy ks. Aleksandra Brzezińskiego zostało założone Chrześcijańskie Towarzystwo Zawodowe „Dźwignia”, przy którym powstały warsztaty stolarskie, ciesielskie, betoniarskie i budowlane. Działalność swoją rozpoczął przy Towarzystwie chór oraz kółko teatralne.

Po przekazaniu klasztoru Zgromadzeniu Sióstr Urszulanek Serca Jezusa Konającego ks. Brzeziński przeniósł się do swojej posiadłości na Brzezinach, gdzie rozwinął szeroką działalność społeczną i wydawniczą. Na zakupionym przez siebie terenie wybudował kościół, szkołę zawodową i drukarnię. Przy zakładach drukarskich powstała szkoła zawodowa dla chłopców, gdzie oprócz drukarstwa i pokrewnych mu specjalności uczono stolarki, ślusarstwa, rozwijano rękodzielnicze talenty takie jak: rzeźbiarstwo, malarstwo, a nawet budowano organy dla kościołów parafialnych. Pod okiem doskonałych fachowców kształciła się młodzież niezamożna, której zakłady zapewniały bezpłatne nauczanie, zamieszkanie i wyżywienie. Organizowano także dokształcenie uzupełniające w zakresie szkoły powszechnej, a dla chętnych kursy buchalteryjne i handlowe. W 1925 r. pierwszych 20 absolwentów rocznych Kursów Handlowych otrzymało świadectwa ich ukończenia. Organizowano również kursy Ligi Obrony Powietrznej Państwa oraz kursy przeciwgazowe. W okresie wakacyjnym organizowane były na Brzezinach kolonie letnie dla biednych dzieci robotników łódzkich.

Ogromną pasją księdza była działalność wydawnicza. Sztandarowym wydawnictwem był tygodnik „Ziemia Sieradzka”. Poza tym wydawał również „Głos Ziemi Łaskiej”, „Głos Ziemi Wieluńskiej”, „Dobrego Pasterza” oraz cotygodniowy przegląd prasy „Pokłosie”. Drukarnia księdza Brzezińskiego drukowała też broszury, książki. Głównie były to wydawnictwa miejscowych autorów. Z Zakładów korzystała również Kuria Łódzka i Włocławska, instytucje państwowe i prywatne. Chcąc zapewnić ludności sieradzkiej systematyczny dopływ prasy katolickiej ks. Brzeziński uruchomił pierwszy w Sieradzu kiosk z gazetami, a w 1931 r. z jego inicjatywy powstała księgarnia „Apostolstwa Dobrej Książki”, przy której istniała też wypożyczalnia. Kryzys gospodarczy lat 30-tych XX wieku zahamował możliwości wydawnicze Zakładów Graficznych „Ziemia Sieradzka”, a wybuch II wojny światowej ostatecznie zamyka okres działalności wydawniczej księdza Aleksandra. Okupant zdewastował pomieszczenia Zakładu, maszyny drukarskie zostały wywiezione, sprzęty i książki zniszczone i wyrzucone.Ksiądz Brzeziński zmuszony zostaje do przeniesienia się do parafii Chojne, a następnie osiedla się we wsi Błota w gm. Brąszewice. Pomimo zakazu ks. Brzeziński odprawia tam msze święte dla garstki mieszkańców wsi, za co zostaje brutalnie pobity przez żandarmów. Obrażenia były tak silne, że trafił do sieradzkiego szpitala. Niestety lekarzom nie udało się uratować księdza. 20 VI 1941 zmarł.