230 lat temu, 24 marca 1794 r. na Rynku Głównym w Krakowie Tadeusz Kościuszko złożył uroczystą przysięgę, ogłaszając tym samym akt powstania narodowego, znanego w historii jako Insurekcja Kościuszkowska. Była to ostatnia próba ratowania Rzeczpospolitej i odbudowy jej pełnej suwerenności przed zakusami państw zaborczych. W związku z tym wydarzeniem, 24 kwietnia 2024 r. w Muzeum Okręgowym w Sieradzu odbyła się lekcja historii opowiadająca o roli regionu sieradzkiego i miasta w powstaniu kościuszkowskim. Lekcję prowadził Tomasz Polkowski, dyrektor Muzeum Historii Miasta Zduńska Wola. Zebrani uczniowie z Powiatowego Zespołu Szkół nr 1 w Sieradzu, wysłuchali interesującego wykładu, który min. rzucił nowe światło na podjętą w 1793 r., w Berlinie decyzję mającą z Sieradza uczynić miejsce obsadzenia pruskiego garnizonu wojskowego.
Powstanie Kościuszkowskie, które wybuchło w 1794 roku, miało swoje odbicie również w Sieradzu, jednym z miast w ówczesnym Królestwie Polskim. Sieradz był ważnym ośrodkiem w regionie dlatego też został początko wskazany przez władze pruskie jako przyszły ośrodek garnizonowy. Jednak zła infrastruktura obronna czy słaba atrakcyjność miasta a co najważniejsze możliwość wrogiej reakcji miejscowej ludności zniweczyły plany zaborcy.
W Sieradzu, podobnie jak w innych miejscowościach, powstanie kościuszkowskie zostało przyjęte z entuzjazmem. Ludność tętniła duchem patriotyzmu i tęsknoty za wolnością, a więc masowo dołączyła do walki. Lokalni działacze i patrioci organizowali oddziały, zbierali broń i przygotowywali się do walki z zaborcą.
Sieradzanie brali udział w bitwach i potyczkach, wspierając powstańców zarówno w walce zbrojnej, jak i poprzez zapewnianie im wsparcia logistycznego.
Niestety, powstanie zakończyło się klęską, a po bitwie pod Maciejowicami Kościuszko został wzięty do niewoli, co przyczyniło się do upadku insurekcji. Po upadku powstania Sieradz, podobnie jak inne miasta, musiał zmierzyć się z represjami ze strony zaborców. Pomimo tego, pamięć o udziale miasta w walce o niepodległość była żywa, a idea walki o wolność pozostawała istotną częścią lokalnej tożsamości.
